Măng Đen (huyện Kon Plông, Kon Tum) được xem là mảnh đất của cá tầm, một loại cá có giá trị kinh tế cao. Nhận thấy cơ hội, nhiều người đã đổ tiền tỷ vào nơi đây để nuôi, tuy nhiên chỉ sau thời gian ngắn, cá tầm giá rẻ của Trung Quốc đã “bóp chết” loài cá tầm của Măng Đen.
Những năm hoàng kim của con cá tầm, toàn huyện Kon Plông có đến 2 công ty, 4 hợp tác xã đầu tư nuôi. Các đơn vị đều đầu tư nuôi rất bài bản, chủ động được con giống, kỹ thuật.
Cá không phụ công người, hàng đàn cá tầm đã được sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh trên vùng nước lạnh Măng Đen, thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư lẫn du khách tham quan. Giá cá tầm có lúc lên đến 500-600.000 đồng/1kg, còn trứng của nó thì tính bằng tiền đô. Thị trường của thương hiệu cá tầm Măng Đen trải dài từ khắp miền Trung và Tây Nguyên.
Người nuôi cá tầm ở Măng Đen lao đao vì cá tầm Trung Quốc
Nhưng rồi nghề nuôi cá tầm không tránh khỏi quy luật thăng, trầm. Từ khi nguồn cá tầm giá rẻ của Trung Quốc len lỏi khắp cả nước đã khiến nhiều người nuôi tại Măng Đen lao đao.
Cá tầm Trung Quốc bán ngay tại Măng Đen với giá chỉ có 70.000đ/kg, để cạnh tranh, người nuôi đồng loạt giảm giá nhưng cũng không bán được. Lần lượt 5 đơn vị đi đầu trong nuôi cá tầm ở đây phải dừng hoạt động, hiện chỉ duy nhất Công ty CP Hoàng Ngư còn cầm cự.
Xã Măng Cành (huyện Kon Plông) được xem là một “địa chỉ đỏ” trong phát triển nghề nuôi cá tầm Măng Đen. Tuy nhiên, tiềm năng là có nhưng đầu ra lại không khiến người nuôi phải từ bỏ cuộc chơi.
Thương hiệu cá tầm Măng Đen khá nổi tiếng
Hợp tác xã (HTX) nuôi cá tầm, cá hồi Măng Cành nằm ở vị thế rất đẹp. Nhìn từ xa, cả khu đất rộng cả hécta nằm lọt thỏm giữa rừng núi trập trùng. Các ao nuôi được đầu tư kiên cố nhưng trong tình trạng bỏ không. Cả khu nuôi cá tầm không thấy 1 bóng người.
Ông Phan Văn Tĩnh – Chủ nhiệm HTX cá tầm Măng Cành vừa lật cuốn sổ ghi chép về nghề nuôi và ghi rõ sự tuột giá cá hồi trong những năm qua vừa kể: “HTX có 8 hộ tham gia và bắt đầu nuôi từ năm 2013. Cá tầm nuôi ở đây rất thích hợp, chỉ cần 7 đến 9 tháng đã cho thu hoạch.
Ban đầu, giá cá tầm dao động ở mức cao nhưng khi năm 2014, con cá tầm Trung Quốc giá rẻ xuất hiện, người mua căn cứ vào mức giá để lựa chọn nên cá tầm ở đây không cạnh tranh được. Sau 2 năm nuôi cá tầm, dù đã hạ giá hơn nữa nhưng cá tầm không có đầu ra, HTX phải dừng nuôi”.
Toàn khu vực Măng Đen giờ chỉ còn 1 cơ sở nuôi cá tầm hoạt động
Do bị phá giá, lượng tiêu thụ cá tầm Măng Đen giảm mạnh, một số trại nuôi không chịu nổi sức ép này đã phải bỏ nghề nuôi. HTX nuôi cá tầm Đắk Long nhiều năm nay đã phải để ao bỏ không. Ao nuôi cỏ mọc lên cao ngút, rêu phong bám xanh rì. Các cơ sở hạ tầng khác theo năm tháng không được đầu tư cũng đã xuống cấp.
Chị Đào Thị Hương – Chủ nhiệm HTX nuôi cá tầm Đắk Long cũng không thể lý giải, bằng cách nào mà cá Trung Quốc bán với giá rẻ mạt như vậy?
“HTX nuôi được 3 năm đầu là có lãi, từ khi cá tầm Trung Quốc trà trộn vào thị trường thì không còn đầu ra. Tôi đã cố gắng tìm hiểu, nhưng không thể biết vì sao cá tầm Trung Quốc có giá rẻ đến vậy? Tuy nhiên, thấy rõ ràng nhất, chất lượng cá tầm Trung Quốc thua xa cá ở Măng Đen. Do cá tầm còn khá mới ở Việt Nam, người tiêu dùng ít có sự so sánh về chất lượng giữa cá tầm nội và cá Trung Quốc nên chọn cá rẻ. Ngoài ra, một số nơi “treo đầu dê bán thịt chó”, mua cá tầm Trung Quốc nhưng giới thiệu cá tầm Măng Đen để đánh lừa người tiêu dùng”, chị Hương nói.
Cá tầm giá rẻ đã và đang giết chết thương hiệu cá tầm Măng Đen, vốn được ví là “cá nghìn đô”. Nếu cá tầm Măng Đen không được kịp thời bảo vệ thì không bao lâu sẽ chịu chung bài học thất bại thảm hại trên sân nhà.
Đa số ao nuôi cá tầm đang bị bỏ không
Ông Lê Tấn Hiển – Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kon Plông cho biết: “Về chính quyền địa phương rất tạo điều kiện để phát triển nuôi cá tầm. Điều kiện tự nhiên ở đây cũng rất thích hợp với loài cá này.
Tuy nhiên, nuôi cá tầm ở Kon Plông gặp khó khăn là do giá cả thị trường. Giá cá tầm Trung Quốc được đem về bán tại Măng Đen chỉ 70.000đ/kg, trong khi đó để có lời, giá cá tầm phải bán được 250.000đ/kg. Để giải quyết khó khăn, huyện đang cố gắng tìm kiếm đầu ra, nhằm vực lại thương hiệu cá tầm Măng Đen”.
